Хамаг монгол, Хамг монhл, Hamag mongol, Hamg mongl
Одоо цагийн монголчуудийн тєлєє ба тул сайт.

Tedui siskai tourqa-tu ulus-i sidurqutqaju, Bars jil, Onan-no teriun-e quriju, yesun koltu caqaan tuq baiulat, Cinkis-qaqan-na qan nere tende okba...
Monqoljin ulus-i jibsiyerun baraju, Cinkis-qaqan jarlig bolurun: «Ulus bauiululsan yabulduqsat-ta minqan minqalaju, Minqadun Noyat tusiju, soyürqal uke ukulesu!»...

Mongol-un niuca touji (Монгол-ун нигуча тобчиян)

Нэгдсэн Монгол улс байгуулагдахын ундэс нь XII зууны 50-60 оныг хуртэл оршин тогтнож байсан Хамаг Монголын ханлиг юм. Чингис хаан XIII зуунд монгол ундэстний улсыг сэргээн байгуулахдаа Онон, Хэрлэн, Туулын гурван голын монголчууд тедийгуй монгол хэмээх нэрийг хулээн авсан нийт эсгий туургатнуудыг нэгтгэсэн билээ. Энэхуу ард тумэн Аугаа хааны ур садын удирдлаган доор едгеег хуртэлх туухэнд еер байгаагуй дэлхийг эзэгнэсэн Их Монгол улсыг байгуулжээ.

Одоо цагт нийт 10 орчим сая монголчууд дэлхий даяар тархан аж терж байна. Монгол, Орос, Хятад ба бусад улсуудад амьдарч буй бух монголчуудыг хэл, соёл, ёс заншил, шашин болон бухэл бутэн таван зууны туршид нэгдсэн монгол улсын бурэлдэхуун хэсэг явсан эх туух нь нэгтгэж байгаа юм. Эх нутагтаа эртний туухт нэгдсэн Монгол улсаан дахин мандан бадрааж чадахгуй бол нэгдсэн соёл, улс терийн орон зайд хамтдаа амьдрахсан гэсэн нэгдмэл монголын телее узэл дэлхийн бух монголчуудын сэтгэлийн гунд оршиж байна. Энэхуу нэгдмэл явсанаа санагалзсан мэдрэмж нь олон зууны турш монголчуудын сэтгэлийн дуудлага болсон нармай монголын хэмээх эх оронч узлийг теруулжээ.